بيانیه دفتر ايت الله حكيم (مدظله) به مناسبت فرا رسیدن ماه مبارك رمضان

بيانیه دفتر ايت الله حكيم (مدظله) به مناسبت فرا رسیدن ماه مبارك رمضان
۱۳۹۶/۰۳/۰۵

بيانیه دفتر ايت الله حكيم (مدظله) به مناسبت فرا رسیدن ماه مبارك رمضان

كلامى از نور

پيامبر خدا صلى‏‌الله‌‏عليه‌‏و‏آله: خدا بركت دهد به آن كس كه آسان مى‏‌فروشد، آسان مى‏‌خرَد، آسان قرض مى‌‏دهد و آسان مطالبه مى‌‏كند.

استفتائات روز

فرموديد كه ولايت بر سهم امام (عليه السلام) مشترك است ميان مكلف و حاكم شرعى كه آگاهى از جنبه هاى عمومى و خصوصى دارد، و اين موجب چند سئوال مى شود. 1 ـ چگونه حاكم شرعى بر جنبه هاى عمومى و خصوصى آگاه مى شود و ما چه طور به آگاهى او پى مى بريم آيا مقصود از آن اين مى باشد كه او ضمن به عهده گرفتن مسؤوليّت و نصب نمودن نايب ها او به عهده بگيرد موافقت مكلّف را به نحو اجمال با توجيهاتى كه حاكم شرعى مى نمايد؟ 2 ـ آيا تنها ادعا نمودن حاكم شرعى امر مزبور را براى خودش كفايت مى كند اگر چه اين از متصدى بودن آن به اين امر بدست آيد؟ 3 ـ اگر آگاهى مزبور به دست نيايد آنوقت حكم مكلّف چيست؟ 4 ـ اگر فرض كرديم كه يكى اطلاعاتش بيشتر از آن است و يا احتمال داديم كه اطلاعاتش زيادتر است آيا دادن خمس (حق) بر او معين مى باشد چه بهتر كه جريان اطلاع ذكر شده را جواب روشنى بدهيد؟

سهم امام (عليه السلام) امانت است لازم است آنكه در امانت واجب است به اندازه اى ممكن اداء نمود و كمترين بدست آوردن اطلاع و آگاهى حاكم شرعى به جهت هاى عمومى و خصوصى، ادعا كردن آن براى خودش است اگر چه اين از راه متصدى شدن به اين امر باشد، و گاهى معارضه مى كند با آن وقتى كه تصرفاتش به نحو مطلوب نباشد، همانطورى كه خوب بودن عملكرد آن تاكيد مطلب قبل را مى نمايد و گاهى هم عملكرد حاكم شرع ديگرى كه به نحو بهتر از آن مى باشد معارضه مى نمايد. آنكه بر مكلّف لازم است به اين جهت ها اهميت دهد و به اندازه اى ممكن ملاحظه و مراعات نمايد و آنكه نزديكتر به اداء امانت است آن را اختيار نمايد. آرى دقت و جستجوى بيشترى كه مشقت آور باشد و سخت باشد واجب نيست همانطورى كه دقت و كاوش بيشتر اگر زمان بيشتر ببرد كه تعطيل حق لازم بيايد در اين صورت هم واجب نيست.

دختر باكره اى متعه شد و نزديكى نمودند و فرزندى از آنها بوجود آمد و اين امر بدون اجازه از پدر صورت گرفت، سپس آن مرد به او طلاق داد، بدين خيال كه راه جدا شدن همين است، زن هم عدّه نگه داشت سپس با مرد ديگرى ازدواج دائمى نمود، در صورتى كه مدّت تمتّع اوّلى تمام نشده بود، حكم ازدواج جديد چيست؟ و تكليف اين زن چيست؟

ازدواج تازه باطل است، و اگر نزديكى كرده باشد به شوهر دوّمى براى هميشه حرام مى شود، چونكه آن در همسرى شوهر اوّل بنابر نظر ما باقى است، زيرا كه ما اختيار كرديم كه ازدواج غير دائمى بدون اجازه پدر صحيح است، نهايت امر اينست كه نزديكى كردن شوهر اوّل به آن زن حرام است، بدون اينكه ازدواج باطل باشد، بلى اگر مقصود از طلاق بخشودن مدت و دستبردارى از آن زن باشد، بدون اينكه خصوصيّت طلاق را قصد نمايد، ازدواج دومّ هم صحيح است.

زمان حق نگهدارى مادر چه اندازه است و كى به پدر منتقّل مى شود؟

مادر سزاوارتر است (ذى حق است) پسر و دخترش را مادامى كه شير مى خورند نگهدارى كند پس وقتى كه از شير باز شد پدر سزاوارتر به نگهدارى آنها مى باشد لكن اين به آن معنا نيست كه هر يك از آنها در زمان نگهداريشان كودك را حبس نمايد و از ديدار آن ديگرى مانع شود، بلكه براى پدر اين حق هست كه در دوران شير خوارگى فرزندش علاوه از مادرش بر او نظارت داشته باشد، و براى مرد هم لازم است پس از باز شدن از شير ديدار و مواصلت در ميان فرزند و مادر را مانع نشود تا فرزند از مهر مادرى برخوردار باشد، بدان سان كه مصلحت فرزند تقاضا مى نمايد و مطابق آنكه يك پدر مسئول به رعايت صلاح فرزندش تشخيص مى دهد تا اينكه به مقتضاى ولايتش عمل كرده باشد و فرزند چيزى كه ملك پدر و يا مادر باشد نيست كه مطابق دلخواه خودش با آن رفتار نمايد.

آيا حجّت بودن استصحاب از راه دليل عقلى است يا اخبار است؟

دليل بر معتبر بودن استصحاب همانا اخبار است و عمده اى آن دو تا صحيحه زراره است، و ما به تفصيل در جزء (5) از كتاب خودمان (المحكم فى الاصول) كه تازه چاپ شده بيان نموديم.

آرشیو اخبار